Opis:

Książkę można pobrać bezpłatnie ze strony Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.
Profil naukowy Autorów (MOST Wiedzy) – Stefan Bednarczyk, Remigiusz Duszyński

Słowa kluczowe: hydraulika rzek, regulacja rzek, rewitalizacja

Rzeki odgrywają niezwykle ważną rolę w kształtowaniu klimatu i ekologii oraz w życiu materialnym i cywilizacyjnym człowieka. Istnieje więc potrzeba przybliżenia wiedzy o funkcjonowaniu rzek i ich oddziaływaniu na otoczenie, a także choćby krótkiego wyjaśnienia kwestii, dlaczego ludzkość tak bardzo przywiązana jest do rzek, pomimo tego, że rzeki wyrządzają jej często ogromne szkody.

Z całą pewnością problematyka regulacji rzek wymaga nowego spojrzenia tak od strony technicznej, jak i ekologicznej. Wymaga też gruntownego poznania procesów hydraulicznych, jakie zachodzą w korycie rzeki i w jej dolinie zalewowej. Niniejszy podręcznik ma m.in. na celu umożliwienie czytelnikowi głębszego i pełniejszego poznania tych procesów, a zarazem ukierunkowanie działalności hydrotechnicznej człowieka w zakresie regulacji koryt rzecznych. Chodzi tu głównie o to, by stosować rozwiązania proekologiczne przy niezbędnym i racjonalnym zapotrzebowaniu ze strony społeczeństwa.

Blisko dwustuletni okres szybkiego rozwoju cywilizacyjnego, uprzemysłowienia oraz silnej ingerencji człowieka w przyrodę skutkuje obecnie zmianami środowiska oddziałującymi zarówno na ludzi, jak i ekosystem. Zamiany te, często niekorzystnie wpływające na tereny poddane ingerencji człowieka, spowodowały, że w wielu społeczeństwach zaczęła silnie wzrastać świadomość proekologiczna, która wymusza przyjęcie nowej strategii człowieka, zwanej zrównoważonym rozwojem. Zgodnie z tymi regułami wszelkie działania inwestycyjne człowieka powinny być prowadzone w sposób minimalizujący wpływ inwestycji na środowisko naturalne.

Dotychczasowa regulacja rzek, stosowana głównie do poprawy ich żeglowności, w bardzo wielu przypadkach głęboko ingerowała w naturalne środowisko, co stało się przyczyną żywiołowych protestów ekologów. Część argumentów wytaczanych przez obrońców środowiska dotyczyła niszczenia unikatowego krajobrazu lub wpływania na siedliska zwierząt zamieszkujących rzekę bądź tereny do niej przyległe. Inne, bardziej emocjonalne wypowiedzi, całkowicie negowały konieczność jakiejkolwiek ingerencji człowieka w przyrodę.

Zastosowanie rozwiązań, które z jednej strony zaspokoiłyby rzeczywiste potrzeby w zakresie regulacji, a z drugiej spełniłyby warunki konieczne dla rozwoju środowiska naturalnego, o co zasadnie upominają się ekolodzy, jest możliwe, choć niekiedy trudne, kosztowne i skomplikowane. Stosowane współcześnie metody regulacji rzek oraz ich rewitalizacji zostały opracowane przy uwzględnieniu założeń zrównoważonego rozwoju. Ich celem jest poprawa warunków bytowych człowieka przy możliwie najszerszej ochronie przyrody, która stanowi dla nas bezcenne dziedzictwo.